Delen en (ver)kopen van energie

Wat weet jij al over energiedelen en persoon-aan-persoonverkoop? Op deze pagina loodsen we je door de basisbegrippen zodat je meteen helemaal mee bent.

Wat is energiedelen?

Sinds 2022 kan je binnen het Fluvius-netwerk eigen opgewekte energie delen met anderen, zoals je familie, vrienden of buren. 

Je kan ook delen met jezelf, bijvoorbeeld door energie uit te wisselen tussen je thuisadres en je buitenverblijf. Het enige wat je daarvoor nodig hebt, is een digitale meter.

Wek je je eigen energie op met bijvoorbeeld zonnepanelen? Dan is de voordeligste optie om die zo veel mogelijk zelf te verbruiken. 

Zo hoef je die energie niet aan te kopen of overschotten op het net te injecteren. 

Heb je toch energie die je zelf niet gebruikt? Dan kon je die al verkopen aan je energieleverancier. 

Vanaf nu kan je hetzelfde doen met andere actieve afnemers. En al wat niet gedeeld of verkocht raakt, kan je nog altijd kwijt aan je energieleverancier.

Wat zijn de verschillende rollen in een gemeenschap?

Wie aan energiedelen of persoon-aan-persoonverkoop doet, is een deelnemer. 

Als deelnemer kan je energie naar andere deelnemers sturen (als energiedeler) en/of energie van een andere deelnemer uit de gemeenschap afnemen (als energieontvanger).

De deelnemers stellen een beheerder aan die optreedt als vertegenwoordiger tussen Fluvius en de gemeenschap. Dit geldt voor elk type van gemeenschap.

De (energie)gemeenschap is het geheel van deelnemers die onderling groene energie delen of verkopen.

Wat betekent energiedelen voor mijn factuur?

Energiedelen heeft een impact op zowel de factuur van degene die de energie deelt als van degene die de energie ontvangt.

De energieontvanger geniet een financieel voordeel. 

Door energie te krijgen van de energiedeler, hoeft hij minder aan te kopen van zijn leverancier en ziet hij zijn energiekosten dalen.

Bij de energiedeler zullen de energiekosten wel stijgen. Hij deelt zijn energie namelijk gratis met de ontvanger en krijgt voor die energie geen terugleververgoeding.

Krijg je als energiedeler echter wel een vergoeding, dan spreken we niet langer enkel over energiedelen, maar over energieverkoop (persoon-aan-persoonverkoop). 

De verkoper en ontvanger spreken de prijs van de energie onderling met elkaar af. Fluvius komt hier als netbeheerder niet in tussen.

Zowel energiedelen als persoon-aan-persoonverkoop hebben geen impact op je netkosten, heffingen en taksen op je elektriciteitsfactuur. 

Fluvius rekent met andere woorden geen extra kosten aan om aan een energiegemeenschap (het geheel van partijen die onderling energie uitwisselen) deel te nemen.

Hoe wordt de injectie verdeeld?

De injectie wordt verdeeld op basis van 4 principes:

Het delen of verkopen van energie aan andere actieve afnemers gebeurt per kwartier.

Als ontvanger kan je nooit méér ontvangen dan wat je in dat kwartier van het net afnam.

De resterende injectie stroomt terug naar de injecterende deelnemer.

Je kan niet delen binnen één aansluiting (1 EAN-code).

Bijvoorbeeld: Een gemeente plaatst zonnepanelen op de sporthal. Wat de sporthal niet zelf verbruikt, wordt geïnjecteerd op het net. 

De gemeente bepaalt zelf om de overschotten van de sporthal te delen met het gemeentehuis (25%), de bib (25%) en het zwembad (50%). 

In de onderstaande afbeelding zie je het verbruik van een uur, opgesplitst in vier kwartieren. 

A+ staat voor afname van energie, A- voor injectie. 

De verdeling gebeurt volgens het vermelde percentage en per kwartier (1). 

Omdat de bib in het eerste en derde kwartier echter minder afneemt dan 25% van de injectie van de sporthal, wordt de gedeelde injectie beperkt (2). 

De resterende energie stroomt daarop terug naar de sporthal om verkocht te worden aan de leverancier van de sporthal (3). 

Zonder de aanwezigheid van een tweede injecterende partij, mag de sporthal geen percentage van de injectie krijgen. Je mag namelijk niet delen binnen één aansluiting (4).

Wat doet Fluvius?

Na de registratie en activatie van je energiegemeenschap via het Mijn Fluvius-portaal, berekent Fluvius de uitgewisselde energie tussen de verschillende partijen aan de hand van de kwartierwaarden uit de digitale meters of AMR-meters. 

De volgende maand (rond de 25e kalenderdag) stuurt Fluvius die resultaten door naar de betrokken leverancier(s) en de beheerder van de gemeenschap. 

De deelnemers kunnen de resultaten zelf raadplegen via Mijn Fluvius.

Wat is de rol van mijn leverancier?

Je leverancier verwerkt de resultaten van energiedelen of persoon-aan-persoonverkoop in je factuur (zie: ‘Wat betekent energiedelen voor mijn factuur?’)

Om te kunnen deelnemen aan energiedelen of persoon-aan-persoonverkoop, moet het zogenaamde meetregime 3 geactiveerd zijn. 

Elke deelnemer vraagt de activatie daarvan aan bij de eigen leverancier. (Andere voorwaarden voor deelname vind je terug op de afzonderlijke pagina’s van elk type energiedelen.)

Wat is meetregime 3?

Door meetregime 3 te activeren, geef je de toestemming om de kwartierwaarden van je digitale meter uit te lezen voor gebruik in marktprocessen. 

Eenmaal per dag krijgt Fluvius jouw kwartierwaarden door en gebruikt die voor de maandelijkse berekening van de uitgewisselde energie binnen je energiegemeenschap. 

Vervolgens sturen we de kwartierwaarden door naar je leverancier, zodat die de impact op je factuur kan berekenen.

Hoe start ik een energiegemeenschap?

Stap 1: Stel de gemeenschap samen

Identificeer alle deelnemers:

Voldoet iedereen aan de voorwaarden? De voorwaarden verschillen per type energiegemeenschap. 

De verschillende types vind je onderaan deze pagina met een link naar meer uitleg en de specifieke voorwaarden.

Wie wordt de beheerder?

Stel de gemeenschap samen:

Bekijk de statuten.

Stel een overeenkomst op met de deelnemers (rechten en plichten)

Meld de gemeenschap bij de VREG

Stap 2: Laat digitale meters plaatsen en vraag meetregime 3 aan

Als je nog geen digitale meter hebt, laat deze dan plaatsen. Start je aanvraag voor een digitale meter.

Neem contact op met jouw energieleverancier en vraag meetregime 3 aan.

Stap 3: Start de aanvraag voor je energiegemeenschap

Ga naar mijn.fluvius.be en vraag je energiegemeenschap aan

Stap 4: Activeer je energiegemeenschap

Alle deelnemers moeten hun toestemming voor de energiegemeenschap geven. Ze krijgen een mail of brief met een QR-code naar mijn.fluvius.be en geven daar hun goedkeuring.

Je hebt ook goedkeuring nodig om te mogen optreden als beheerder en ook voor datatoegang tot de energiegemeenschap.

Wanneer dit alles in orde is, kan je starten met energiedelen.

Om een gemeenschap op te starten, moeten de verschillende deelnemers en de beheerder gekend zijn en moeten alle deelnemers aangesloten zijn op het Fluvius-netwerk. 

De beheerder meldt elke deelnemer aan bij de betrokken energieleverancier. Vergeet ook niet om je energiegemeenschap te melden bij de VREG.

Wat heb ik nodig?

Om deel uit te maken van een energiegemeenschap, heeft elke deelnemer een digitale meter nodig en moet daarop meetregime 3 geactiveerd zijn.

Heb je nog geen digitale meter? Dan kan je die aanvragen via de website. Heb je wel al een digitale meter? Vraag dan meetregime 3 aan bij je leverancier.

Hoe word ik energiedeler in mijn gemeenschap?

Wil je injecteren in je energiegemeenschap, dan heb je zonnepanelen nodig. 

Denk eraan om die na plaatsing aan te melden bij Fluvius. Wanneer deze registratie is verwerkt, kan de beheerder van jouw gemeenschap je registreren als injecterende partij.

Hoe vraag ik een energiegemeenschap aan?

Je kan een energiegemeenschap aanvragen via Mijn Fluvius, onder de tegel ‘Energiedelen’. De verschillende stappen staan uitgebreid beschreven in het protocol, inclusief een checklist.

Je hebt de volgende zaken nodig:

De EAN-codes voor elektriciteit van alle deelnemers.

De rol van elke deelnemer: Als ontvanger krijg je de rol ‘afname’, een deler van elektriciteit krijgt de rol ‘injectie’. Een deelnemer kan beide rollen vervullen binnen één gemeenschap.

Het type verdeelsleutel (relatief of vast): Een beschrijving van de verschillende types verdeelsleutels en voorbeelden ervan vind je terug in het protocol. (Niet van toepassing voor persoon-aan-persoonverkoop.)

De verdeelsleutel zelf: Bepaal voor elke ontvanger (afname) welk percentage van de injectie hij of zij krijgt. (Niet van toepassing voor persoon-aan-persoonverkoop.)

Kennis van het protocol en alle gemaakte afspraken tussen de deelnemers.

Wanneer gaat mijn energiegemeenschap van start?

Heb je de registratie succesvol doorlopen? Dan sturen we twee toestemmingsaanvragen die elke deelnemer moet aanvaarden om aan de energiegemeenschap te kunnen deelnemen:

Aanvraag beheer gemeenschap: Door deze aanvraag goed te keuren, geef je de beheerder het recht om de deelnemers en hun respectieve rollen te beheren in de gemeenschap. 

Daarmee kan hij of zij het type verdeelsleutel en de percentages ervan wijzigen.

Aanvraag historiek uitgewisselde energie: Door deze aanvraag goed te keuren, geef je de beheerder het recht om de grafieken van de uitgewisselde energie te raadplegen.

De gemeenschap gaat van start wanneer alle deelnemers bovenstaande aanvragen hebben beantwoord of wanneer de toestemmingsaanvraag (na 30 dagen) is vervallen en de gemeenschap nog aan de minimale voorwaarden voldoet.

Ook wie de aanvraag niet beantwoordt binnen de 30 dagen, kan niet deelnemen aan de energiegemeenschap.

Welk type gemeenschap is op mij van toepassing?

In de loop van 2022 en 2023 zijn er nieuwe mogelijkheden om je energie uit te wisselen.

Energiedelen in één gebouw (vanaf januari 2022)

Persoon-aan-persoonverkoop (vanaf juli 2022)

Energiedelen met jezelf (vanaf juli 2022)

Energiegemeenschap van burgers (vanaf januari 2023)

Hernieuwbare energiegemeenschap (vanaf januari 2023)

Bron: fluvius.be